Macchiavelli en communicatie

In Nederland hebben we de Macchiavelliprijs, zo realiseerde ik me onlangs weer. De naar de Italiaanse schrijver Macchiavelli genoemde stichting zet zich in voor een betekenisvolle uitwisseling van denkbeelden over communicatie tussen politiek, overheid en burgers en over de rol die media daarbij spelen. En alhoewel communicatie als vak niet altijd even hoog in aanzien is, moet wel gezegd worden dat in de wereld van toenemende informatisering, globalisering en social media communicatie als bezigheid steeds belangrijker wordt. En dat geldt niet alleen voor de zogenaamde publieke communicatie, maar voor bijna alle bezigheden.

De Macchiavelliprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die een opmerkelijke prestatie heeft geleverd op het gebied van publieke communicatie. Dit jaar was de eer voor prinses Maxima. Dat is overigens opmerkelijk, want Macchiavelli had de opvatting dat je beter gevreesd dan geliefd kon zijn. Bij de uitreiking van de prijs wordt ook altijd een lezing gehouden, dit jaar door Robbert Dijkgraaf, nu nog president van de KNAW. In zijn lezing troffen mij twee zeer herkenbare punten die in het werkend leven het overwegen waard zijn, het eerste punt betreft risicomanagement en het tweede betreft verandermanagement:

• "Ook de burger moet leren leven met onzekerheid. Hij kan niet 100 procent zekerheid eisen dat een dijk nooit overstroomt en tegelijkertijd pas instemmen met een dijkverhoging als 100 procent duidelijk is dat het anders fout gaat."
• "Men dient te beseffen dat er niets moeilijker is om uit te voeren, noch gevaarlijker te hanteren, noch twijfelachtiger wat succes betreft, dan een nieuwe orde der dingen te initiëren, omdat de vernieuwer vijanden vindt in al degenen die het goed hadden in de oude omstandigheden, en slechts lauwe verdedigers in degenen die het goed kunnen gaan krijgen in de nieuwe." (citaat van Macchiavelli)