In de afgelopen vakantieweken heb ik in een schitterend natuurgebied een aantal boeken kunnen lezen die niet direct met mijn werk te maken hebben. Alhoewel? Twee boeken gingen in op de vraag naar de verhouding tussen (onbewust) denken en doen, iets waar we allemaal en altijd mee te maken hebben.
Van de 17e eeuwse filosoof Pierre Bayle las ik De inslag van een komeet (Ten Have, 2006). Daarin staan mooie beschouwingen over 'Waarom er zoveel verschil is tussen wat men gelooft en wat men doet' en 'Dat mensen niet volgens hun beginselen handelen'. De mens "voegt zich bijna altijd naar de overheersende hartstocht, de neiging van het temperament, de macht der gewoonte en de smaak of gevoeligheid die men voor bepaalde dingen heeft" (82).
Meer dan drie eeuwen later schreef de Nederlandse psycholoog Ap Dijksterhuis Het slimme onbewuste (Bert Bakker, 2007). In dit boek wordt zeer helder toegelicht dat het onbewuste een veel belangrijkere rol speelt dan ons bewustzijn bij onze waarnemingen, onze beslissingen en ons gedrag. Betekent deze bevinding dat we ons bewustzijn voortaan wel kunnen uitschakelen tijdens ons werk? Dat lijkt me niet. Het zou een gevaarlijke overgang van descriptief zijn. Maar het relativeert wel.
1 opmerking:
Het onbewuste en de kracht daarvan komt heel duidelijk naar voren wanneer je een keer met een paard gaat "praten".
Paarden zoeken leiderschap, want dat verhoogt hun overlevings-kansen. Onduidelijk en tegenstrijdig gedrag van een leider veroorzaakt bij het paard een innerlijke strijd en een gevoel van onveiligheid. Dit kan in het meest extreme geval leiden tot aantasting van het immuunsysteem, het verteringsysteem en de vruchtbaarheid van het paard (Mclaen, 2000). Voor het paard is het dus belangrijk dat de deelnemer zich gedraagt zoals hij is, namelijk authentiek. Authentiek gedrag bij een deelnemer ontstaat, in de ogen van het paard, wanneer bewust en onbewust gedrag bij de deelnemer complementair zijn en elkaar niet tegenspreken. Dit is wanneer zijn afweermechanismen het minst actief zijn. De waarde van het leiderschap van de deelnemer wordt in de ogen van het paard dus mede bepaald door de mate van congruentie van binnen- en buitenwereld van de deelnemer, zeg maar de mate van authenticiteit.
Bewsutwording van de invloed van het onbewuste is m.i. een zeer boeiend en uitermate leerzaam traject!
Een reactie posten